Larisa Tuptsokova'nın cezai kovuşturması, ceza gerektiren bir suçun bulunmaması nedeniyle sonlandırılmalıdır.
Yazar: Toplu Çağrı
Yayınlanma Tarihi: 28 Ekim 2025
Adıgey Cumhuriyeti Başkanı
KUMPILOV M.K.
Kopya:
Adıgey Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Başkanı
KERASHEV A.A.
Adıgey Cumhuriyeti İnsan Hakları Komiseri
SHCHEBANETS M.R.
Adıgey Cumhuriyeti Rusya Federasyonu Federal Meclisi Milletvekillerine:
KHAPSIROKOV M.K., NAROLIN A.V., REZNIK V.M., KHASANOV M.R.
Sayın Murat Karalbieviç!
Çerkes toplumu, filolog, ana dili öğretmeni, şair ve çevirmen Larisa Tuptsokova'nın yasadışı kovuşturulmasından endişe duymaktadır. Rusya Federasyonu Yüksek Mahkemesi'nin 7 Haziran 2024 tarihli kararıyla aşırılıkçı olarak nitelendirilen Çerkes Kültür Merkezi'nin (Tiflis) faaliyetlerine katıldığı gerekçesiyle, 28 Ağustos 2025 tarihinde Rusya Ceza Kanunu'nun 282.2 maddesinin 2. kısmı uyarınca hakkında ceza davası açıldı. Şu anda, akrabalarının sorgulanması ve 13 yıldan uzun süredir yaşamadığı ailesinin evinde arama yapılması da dahil olmak üzere soruşturma çalışmaları devam etmektedir.
Tuptsokova'nın akademik ve kamusal çalışmalarının hem Kuzey Kafkasya'da hem de dünya çapındaki Kafkas diasporası arasında yaygın bir tanınırlık kazandığı ve kendisine yöneltilen suçun faaliyetleriyle ilişkilendirilemeyeceği vurgulanmaktadır.
Larisa Tuptsokova, Gürcistan Kültür Bakanlığı'na bağlı bir bütçe kuruluşu olan Tiflis'teki Çerkes Kültür Merkezi'nde çalışmıştır. 2024 yazında Çerkes Kültür Merkezi (ÇKM), aşırılıkçı örgütler listesine eklenmiştir (ancak Rusya Adalet Bakanlığı kayıtlarında "yabancı sivil toplum kuruluşu" olarak listelenmiştir). Merkezde bulunduğu süre boyunca Larisa Tuptsokova'nın başlıca faaliyeti Gürcü şairlerin edebi eserlerinin Çerkesçeye çevirileri olmuştur. Gürcü klasikleri Vazha Pşavela ve Akaki Tsereteli'nin yanı sıra çağdaş şairler Amiran Svimonişvili, Dato Maghradze ve diğerlerinin şiir ve beyitlerinin Çerkesçe çevirilerini yayınlamıştır. Çeşitli edebiyat ödülleri almış ve 2021 yılında "Onur Nişanı" devlet ödülüne aday gösterilmiştir.
Ayrıca akademik konferansların düzenlenmesine yardımcı olmuş ve anadil (nıdelfıbze) üzerine yayınlar derleyip düzenlemiştir. Ayrıca, her yıl yerel şair ve yazarların yanı sıra Adıgey, Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes, Çeçen Cumhuriyeti, İnguşetya Cumhuriyeti, Dağıstan ve diğer yerlerden konukların yer aldığı Gürcistan'daki Kafkas Şiir Festivali'ni düzenlemiştir. Anaklia'da düzenlenen son festival, 2023 sonbaharında gerçekleşmiş ve Tiflis'teki Çerkes Kültür Merkezi'nden emekli olduğunu ve tamamen ana işine, yani ana dilini çevrimiçi öğretmeye ve çeşitli öğretim materyalleri derlemeye odaklanacağını duyurmuştur.
Larisa Tuptsokova'nın Çerkes Kültür Merkezi'ndeki çalışmasının, Rusya Yüksek Mahkemesi'nin Merkezi aşırılıkçı örgüt ilan etmesinden çok önce, 2023 sonbaharında sona erdiğini belirtmek önemlidir.
Bununla birlikte, Ağustos 2025'te, Adıgey Cumhuriyet Televizyonu, Larisa Tuptsokova'nın adının Çerkes Kültür Merkezi ile bağlantılı olarak geçtiği bir bölümü defalarca yayınladı. Bu bölümün sunumu açıkça suçlayıcıydı ve çalışmalarının gerçek durumunu yansıtmıyordu.
Bu haberin yayınlanmasıyla aynı anda, Çerkes Kültür Merkezi'nin logosunu, adını ve gerçek iletişim bilgilerini kullanan anonim bir web sitesi internette ortaya çıktı. Burada yayınlanan materyaller, Larisa Tuptsokova'yı Merkez'in mevcut bir çalışanı olarak yanlış bir şekilde tanıttı ve onun adına yeni projeler duyurdu; bu da gerçek bilgilerin yerine geçen kasıtlı yanlış bir ifadeydi.
Bu yayınlar, meslektaşları ve faaliyetlerine aşina olanlar arasında ciddi bir kafa karışıklığına neden oldu. Çünkü kasıtlı olarak yanlış bir imaj yaratmaya yönelik bir kampanya izlenimi yarattılar. Asıl önemli olan, bu kaynak hakkında kamuoyu yorumlarının yayınlanmasından kısa bir süre sonra siteye erişimin sonlandırılmasıydı: Sayfaya erişmeye çalışıldığında, artık sayfanın sonlandırıldığını ve oluşturucunun uzatılmış bir kayıt için ödeme yapmadığını belirten bir mesaj görüntüleniyor.
Bu nedenle, Larisa Tuptsokova hakkındaki cezai kovuşturma, Larisa'nın bu organizasyonun aşırılıkçı olarak tanımlandığı dönemde bu merkezin faaliyetlerine dahil olmaması nedeniyle, cezai bir suç bulunmadığı gerekçesiyle düşürülmelidir. Ne yazık ki, bu mevcut durumlar, dava ile ilgili soruşturmanın her türlü yolu kullanarak yargılamayı amaçladığına yönelik düşünceleri güçlü kılmaktadır.
Yukarıdaki bilgiler ve kolluk kuvvetlerinin yasadışı eylemlerinin neden olduğu büyük kamuoyu tepkisi göz önüne alındığında, Adıge Cumhuriyeti'nde anayasal insan ve medeni hak ve özgürlüklerin korunması ve gözetilmesinin başlıca garantörü olan sizden, Larisa Tuptsokova hakkındaki cezai kovuşturmayı sonlandırmak için önlemler almanızı rica ediyoruz.
Bu çağrının diğer muhataplarını, Larisa Tuptsokova ve ailesinin meşru hak ve çıkarlarının korunmasına aktif olarak destek olmaya çağırıyoruz.
Saygılarımızla,
SHAKHMURZOV Marx - "Rus Siyasi Baskı Mağdurları Derneği" Kabardey-Balkar Şubesi Başkanı (Nalçik)
GUCHEV Zamudin - Adıge Cumhuriyeti Onur Sanatçısı, Rusya Sanatçılar Birliği üyesi, Rusya Sanat Akademisi diploma sahibi (Maykop)
DAUROV Boris - Tıp Doktoru, Profesör, Çerkes Halkı Yaşlılar Konseyi Başkanı (Çerkessk)
GVASHEV Ruslan - Kamu figürü (Lazarevskoye , Soçi)
ADAMOKOV Albert - Kamu figürü (Çerkessk)
ACHMIZ Ruslan - Kamu figürü (Maykop)
BZHAKHOV Muzaryb - Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Onur Mimarı (Nalçik)
KHATAZHUKOV Valery - Kabardey-Balkar Bölgesel İnsan Hakları Merkezi Başkanı (Kabardey) (Nalçik)
CHUNDYSHKO Zaurbiy - Adıge Cumhuriyeti Kamu Teşkilatı "Adıge Hase-Çerkes Konseyi" Başkanı
ACHOH Dakhanagu - Adige dili öğretmeni (Tuapse)
KOJEV Zaurbek – Ph.D. (Nalçik)
Bella SOKOLOVA - Gazeteci, Kamu Figürü (Tuapse)
Azamat SHORMANOV - Kamu Figürü (Nalçik)
Mukhamed BERKHAMOV - Kamu Figürü (Nalçik)
Olga BEGRETOVA-EFFENDIEVA - İnsan Hakları Aktivisti, Kamu Figürü (Nalçik)
Zhaur ZHEMUKHOV, "Zhylebze" STK'sı Yönetim Kurulu Başkanı (Nalçik)
Alik SHASHEV, Kamu Figürü (Nalçik)
Albek ABAZOV - Filoloji Doktoru, Kabardey-Çerkes Devlet Üniversitesi Kabardey-Çerkes Dili ve Edebiyatı Bölümü Doçenti, Kabardey-Çerkes Cumhuriyeti Eğitim Görevlisi, Rusya Yazarlar Birliği Onursal Üyesi (Nalçik)
Timur ALOEV, Tarih Doktorası (Nalçik)
YAHUTL Yuri - Kamu Figürü (Maykop)
BGANE Aliy, Adıge Cumhuriyeti kamu kuruluşu "Adıge Khase-Çerkes Konseyi"nin yönetim kurulu üyesi.
PSHIBIEV Alim - gazeteci, "Made in KBR" kanalının genel yayın yönetmeni (Nalçik)
TOKOV Zaudin - sanatçı (Nalçik)
MESHEV Ismel - halk figürü (Nalçik)
Kazbek BALKAROV - müzisyen, koreograf (Nalçik)
MAMIKOV Kazbek, şair, halk figürü (Nalçik)
CHERKESOV Mukhamed - halk figürü (Çerkessk)
