05 Ağustos 2023 günü İstanbul'da düzenlenen 1. Uluslararası Bağımsız Çerkesya Konferansı sonuç bildirgesi şöyledir;
I. ULUSLARARASI BAĞIMSIZ ÇERKESYA KONFERANSI SONUÇ BİLDİRGESİ:
Çerkes Ulusu, binlerce yıl boyunca özgürce yaşamakta olduğu Çerkesya’yı, çok farklı saldırılara karşı korumayı başarabilmiştir. Rus Çarlığı tarafından Çerkesya’nın işgal edilmesi amacıyla 1763 yılında başlatılan ve aralıksız 101 yıl süren Çerkes-Rus Savaşları Çerkes Ulusunu yok olmanın eşiğine getirmiştir. Rus Çarlığının uyguladığı sürgün ve soykırım neticesinde anavatanları Çerkesya’yı terk etmek zorunda bırakılan Çerkes Ulusu, dünyanın dört bir tarafına dağılmıştır. Bugün Çerkes Ulusu, farklı coğrafyalarda varlığını sürdürmeye çalışmaktadır.
Anavatan Çerkesya’da ve diasporada yaşayan Çerkesler, Çerkes dilini, kültürünü ve ulusal kimliğini yaşatmak konusunda zorluklarla karşı karşıyadır. Özellikle anavatan Çerkesya’da yaşayan insanlar, baskılara maruz bırakılmakta, demokratik haklarını kullanmak ya da talep etmek istediklerinde faili meçhul cinayetlere veya ağır işkencelere varan sonuçlarla karşılaşabilmektedir. Şu an çok sayıda Çerkes genci, basit veya asılsız suçlamalar nedeniyle cezaevlerinde mahkûm hayatı sürmektedir. Üstelik bu gençler cezaevlerinde insanlık onuru ile bağdaşmayan ağır işkencelere maruz kalmaktadır. Ayrıca Çerkes gençleri kendilerinin ve ailelerinin direnmelerine rağmen zorla askere alınmakta, devam etmekte olan Ukrayna savaşında ön cephelerde savaştırılmaktadır. Tüm bu gelişmelerin ışığında anavatan Çerkesya’da Çerkes ulusal kimliğinin, değerlerinin ve haklarının korunması ve geliştirilmesi de mümkün olmamaktadır.
Diasporada yaşayan Çerkeslerin birçok hukuki, sosyal ve ekonomik sorunlarla karşılaşması nedeniyle Çerkes ulusal kimliğinin korunmasında önemli güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Bu durum Çerkeslerin asimilasyonunu hızlandırmaktadır.
1864 yılından itibaren edinilen tecrübe, Çerkes Ulusunun Rus işgali altında bulunan anavatan Çerkesya’da ve diasporada Çerkes ulusal kimliğini, dilini ve kültürünü uzun süre muhafaza edemeyeceğini açık bir şekilde göstermektedir.
Tüm bu hayati sorunlar karşısında varlık mücadelesi veren Çerkeslerin ulusal kimliklerini ve değerlerini koruyabilmesi ve gelecek nesillere aktarabilmesi için mevcut durumda temel insan hakları ve uluslararası sözleşmelerde tanınan demokratik haklar bağlamında 5 Ağustos 2023 tarihinde İstanbul’da düzenlenen I. Uluslararası Bağımsız Çerkesya Konferansı’nda aşağıdaki maddeler üzerinde mutabık kalınmıştır:
1) Birleşmiş Milletler Yerli Halkların Haklarına Dair Bildirge’nin 3. maddesi ile yerli halklara tanınan kendi kaderini tayin etme hakkı Türkiye ve Rusya’nın da aralarında bulunduğu 182 ülke tarafından tanınmaktadır. Söz konusu bildirgede yer alan “Yerli halkların kendi kaderini tayin hakkı vardır. Bu hak sayesinde yerli halklar; siyasi statülerini özgürce belirlemekte ve ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmelerini özgürce sürdürmektedir” şeklindeki ifade uyarınca; Çerkesya’nın yerli halkı olarak kabul edilen Çerkes Ulusunun tartışmaya yer bırakmayacak şekilde kendi kaderini tayin etme hakkı bulunmaktadır. Bu hak, Çerkes Ulusunun kendi siyasi statüsünü özgürce belirlemesini, ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimini özgürce sürdürebilmesini kapsamaktadır. Bu yasal hakka dayalı olarak Çerkes Ulusunun varlığını tehdit eden mevcut olumsuzlukların önüne geçilebilmesi amacıyla ve Çerkes ulusal kimliğinin, Çerkes dilinin ve kültürünün özgürce yaşatılıp geliştirilebilmesi için tarihi Çerkesya toprakları üzerinde tam Bağımsız Çerkesya Devleti’nin kurulması sağlanmalıdır.
2) Bağımsız Çerkesya Devleti’nin temellerinin atılması, uluslararası arenada demokratik hak mücadelesinin etkin bir şekilde yürütülebilmesi ve uluslararası hukuka dayalı meşru hakların korunabilmesi amacıyla Bağımsız Çerkesya Hükümeti’nin kurulmasına yönelik çalışmaların başlatılması gerekmektedir.
3) Aynı şekilde Çeçenler, Dağıstanlılar, İnguşlar, Kazan Tatarları, Karelyalılar, Kuzey Osetyalılar, Astrahan Nogayları ve Uygurların tarihsel anavatanlarında tam bağımsız devletlerini kurma ve kendi kaderlerini tayin etme hakları olduğu kabul edilmektedir.
4) Çerkes Soykırımının dünya parlamentoları tarafından tanınması amacıyla girişimlerde bulunulması, bu amaçla enstitülerin, çalışma gruplarının ve temsil heyetlerinin oluşturulması gerekmektedir.
5) Çerkes sürgünü ve soykırımı neticesinde diasporaya dağılan Çerkes Ulusunun mevcut durumunun tespit edilmesi, ulusal kimliğini tehdit eden sorunlar karşısında doğru çözümlerin üretilmesi, Çerkesya ve diaspora ile ilgili konularda gerçekçi politikaların geliştirilmesi amacıyla Çerkes Ulusunun demografik yapısının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle diasporada yaşayan Çerkes nüfusunun belirlenmesine yönelik çalışma gruplarının oluşturulması gerekmektedir.
6) Nüfusunun yüzde 90’ı diasporada yaşayan Çerkes Ulusunun bu özel durumunu dikkate alarak Özgür Dünya ülkelerinin tanıyacağı ve destekleyeceği şekilde Bağımsız Çerkesya Pasaportunun ihdas edilmesi gerekmektedir. Bu amaçla hukuki, siyasi, teknik ve mali bakımdan gerekli çalışmaları yapmak üzere çalışma gruplarının oluşturulması gerekmektedir.
7) Çerkes Ulusunun soykırıma ve sürgüne uğratılması nedeniyle kayıplarının tam manasıyla telafisinin mümkün olmadığı tüm insanlık tarafından anlaşılmalıdır. Çerkeslerin soykırıma ve sürgüne uğratılması neticesinde sistemli bir şekilde Çerkesya’ya yerleştirilmiş olan, Çerkes soykırımında doğrudan veya dolaylı olarak payı olan ve günümüzde Çerkesya üzerinde hak iddia eden etnik unsurların bu hak iddiaları Çerkes Ulusuna yapılan vahşi haksızlıkları meşru bir zemine oturtma çabası olarak görülmektedir. Bu gerçekten yola çıkarak Çerkesya’nın tam bağımsızlığının sağlanması amacıyla tarihi Çerkesya toprakları üzerinde Çerkes Ulusu dışındaki unsurların bağımsızlık taleplerinin evrensel hukuka ve vicdani ölçütlere uygun olmadığının kabul edilmesi gerekmektedir. Çerkesya’nın özgürleştirilmesi, Rusya Federasyonu’nun de-kolonizasyonu ve Çerkesya’nın restorasyonu ancak tarihi Çerkesya toprakları üzerinde bağımsız Çerkesya devletinin kurulması ile mümkün olabilecektir.
8) Çerkesya’nın tarihi Çerkesya toprakları üzerinde bağımsızlığına kavuşması ile birlikte Çerkesya’da yerleşik bulunan istisnasız tüm etnik unsurların Çerkesya yurttaşı olarak demokrasi, uluslararası hukuk ve insanlık onuruna uygun şekilde özgürce yaşamaları savunulmaktadır. Bununla birlikte diasporada yaşayan her bir Çerkesin, Çerkesya üzerinde mutlak hak sahibi olduğu, Çerkesya’ya geri dönme ve yerleşme hürriyetine kavuşturulmaları ve bu konuda desteklenmeleri gerektiği kabul edilmektedir.
9) Rusya, tarih boyunca emperyal amaçlarla çok sayıda ülkeyi işgal etmiş ve bu ülkelerin uluslarını yıkıma uğratmıştır. Bugün aynı emperyal amaçlarla Ukrayna’yı işgal etmeye çalışmaktadır. Rusya’nın başlattığı bu işgale karşı yurdunu ve halkını savunmakta olan Ukrayna devleti I. Uluslararası Bağımsız Çerkesya Konferansının tüm katılımcıları tarafından desteklenmektedir.
10) Rus işgali altındaki Çerkesya’da yaşayan Çerkes gençlerinin zorla silah altına alınarak Rus ordusu saflarında Ukrayna’ya karşı savaştırılmalarını ve ölüme gönderilmelerini en şiddetli biçimde kınıyoruz. Bu haksız savaşta insanların zorla savaştırılmaları ve açık bir ölüme gönderilmeleri Uluslararası Ceza Mahkemesi başta olmak üzere ilgili kuruluşlar tarafından titizlikle soruşturulmalıdır.
11) Yukarıda ifade edilen çalışmaların gerçekleştirilebilmesi amacıyla; evrensel insani değerlere atıfta bulunarak ve vicdani bir sorumluluk duygusuyla tüm ülkeler, ilgili uluslararası kuruluşlar ve STK’lar hukuki, siyasi, teknik ve mali konularda Çerkes Ulusu ile etkili bir şekilde iş birliği yapmaya çağrılmaktadır.
Kaynak: Birleşik Çerkesya Konseyi sayfası.
Cherkessa.net, 7 Ağustos 2023
