Valery Dzutsati, 18 Kasım 2015 

 

 

Karaçay-Çerkes başı Raşit Temrezov’un ilk dönemi 2016 yılında sona erecek. Uzmanlara göre sülaleler yeniden atanmasını önlemeye çalışıyorlar. 

 

 

Temrezov federal makamlarla iyi ilişkiler kurdu. Karaçay-Çerkes’in imajı olumlu. Ama içeride durum hayli gergin. Ekonomik ve siyasi sorunlar tırmanıyor. 

 

 

Karaçay- Çerkes başı Raşit Temrezov

 

 

Temrezov göreve başladıktan kısa süre sonra Karaçayevsk kenti belediye başkanı Soltan Semyonov’la ters düştü; ama taraflar zamanla uzlaştı. Buna karşılık Temrezov’un başkent Çerkesk belediye başkanı Pyotr Korotchenko’nun yerine arkadaşı Ruslan Tambiev’i getirmekte zorlandığı biliniyor (Onkavkaz.com, 8 Kasım). 

 

 

Karaçay-Çerkes ayaklanmadan kaynaklanan ölüm veya yaralanma olaylarıyla gündeme gelmiyor ama siyasi şiddet oldukça yaygın. 16 Ekim’de Karaçayevsk belediye meclis üyesi Murat Batchaev (suç dünyasında “Batchai” olarak da biliniyor) Uçkulan köyü başkanı Kaplan Tebuev’e suikast düzenledi (Kavkazskaya Politika, 17 Ekim). 

 

 

Temmuz 2014’de Karaçay-Çerkes Kültür Bakanının kardeşi PsabydaYevgamukov cumhuriyet parlamentosunun üyesi Muhammed Kunizhev’i öldürdü. 2005-2014 arasında toplam altı parlamenter siyasi cinayetlerde hayatını kaybetti (Politika09.com, 16 Temmuz 2014). Bu rakama ancak Dağıstan’da rastlanabilir. Cinayetler sülaleler arasındaki bitmeyen paylaşım kavgasından kaynaklanıyor.

 

 

Sülalecilik Karaçay-Çerkes siyasetinin temel bir gerçeği.Cumhuriyetin önceki liderlerinden Boris Ebzeyev sülalelere meydan okumaya kalkmıştı. Görev süresini tamamlayamadan 2011 yılında devrildi. Anayasa hukuku hocası Ebzeyev hayatının büyük bölümünü Rusya’da geçirmişti. Moskova’nın güvendiği bir isimdi. Bu yüzden Karaçay-Çerkes’e gönderilmişti. Ne var ki atanmasından kısa süre sonra Ebzeyev gerçek dünyanın sorunlarıyla baş etmekte zorlanmaya başladı; yerel seçkinlerle çatıştı. 

 

 

Raşit Temrezov 2011 yılında Ebzeyev’in yerini aldığında tanınmıyordu. Temrezov eski Karaçay-Çerkes lideri Mustafa Batdyev’indamadıyla yakınlığı sayesinde yükselmişti. Ne var ki Temrezov göreve geldiktensonra hamilerine sırt çevirdi, hem Karaçay hem Çerkes seçkinleri kızdırdı (Onkavkaz.com, 8 Kasım). 

 

 

Karaçay-Çerkes Dağıstan’ın ardından,Kuzey Kafkasya’da etnik çeşitlilik bakımından ikinci cumhuriyet. Türk-dilli Karaçaylar % 41 ile en kalabalık etnik grup. Etnik Ruslar nüfusun % 32’sini, Çerkesler % 12’sini oluşturuyor. Çerkesler ve Abhazlarla akraba olan Abazinlerin oranı ise % 8. Türk-dilli bir başka etnik grup Nogaylar % 3 ile temsil ediliyor. 

 

 

Bu çeşitlilik – demokratik kurumların yokluğuyla birleştiğinde – etnik siyaset kaçınılmaz oluyor. Aslında yerel aktivistlerproblemin ne olduğunu biliyorlar. Karaçay Gençlik Birliği başkanı Vladimir Bijiev Politika08.ru sitesine şu açıklamayı yaptı: “Karaçay-Çerkes’te yaşayan halklar pekçok şeyden memnun değiller. Yetkililer sorunlarını çözmedikleri için kendi etnik örgütlerinden medet umuyorlar.” Bazı gözlemcilere göre yerel etnik örgütler siyasi parti işlevi görüyor. Kamusal eylemler yoluyla temsil ettikleri halkların tercihlerini yönetime iletiyorlar (Politika09.com, 10 Kasım). 

 

 

Karaçay-Çerkes’te gerilimin tırmandığı dönemlerde etnik gruplar hakimiyet kurmak için mücadele ederlerdi. Çekişme en çok Karaçaylar ve Çerkesler arasında yaşanırdı. Siyasi çelişki son yıllarda çok daha karmaşık bir hal aldı. Şimdi Karaçay aktivistler Karaçayların kontrolü altındaki yönetimi eleştiriyorlar. Derev ve Arashukov gibi ileri gelen Çerkes sülaleleri ile cumhuriyetin önceki başı Mustafa Batdyev’in sülalesi güç birliği yaparak Temrezov’un 2016 yılında yeniden atanmasını engellemeye çalışıyorlar(Onkavkaz.com, 8 Kasım). Daha önce BorisEbzeyev’i koltuğundan ettikleri ve ekonomik koşulların kötüleştiği dikkate alındığında başarı şansları yüksek görünüyor.

 

 

İlginç olan o ki, Moskova’nın doğrudan seçimi yasaklanmasına rağmen Karaçay-Çerkes’te yarı-demokratik mekanizmalar yok değil. 2013 yılında Raşit Temrezovcumhuriyet başının seçimlerle belirlenmesi yerine atanması düşüncesini desteklemişti (RIA Novosti, 9 Nisan 2013). Oysa halk – veya hiç değilse etkin sülaleler – seçim yapılmadan da Temrezov’u görevini bırakmaya zorlayabilirler.

 

 

Çeviri: Dr. Ömer Aytek Kurmel 

 

Cherkessia.net, 22 Kasım 2015

 

 

****

 

 

Karachaevo-Cherkessian Clans Reportedly Unite Against Governor’s Reappointment

 

Valery Dzutsati, November 18, 2015 

 

 

The first term of the governor of  Karachaevo-Cherkessia, Rashid Temrezov, will end in 2016, and experts say there public’s clans have been gearin gup to forestall his reappointment by the Kremlin. WhileTemrezov has been quite successful in maintaining good relations with the federal authorities and creating a good image for the republic in the Russian media, some experts say the situation inside there public has been quite tense. Economi cand political challenges have gradually mounted in there public. Soonafter his appointment as governor, Temrezov battled the mayor of the city of Karachaevsk, SoltanSemyonov, but the two sides eventually reached a settlement agreement. It reportedly took Temrezov much effort to replace the mayor of there public’s capital Cherkessk, Pyotr Korotchenko, with his friend Ruslan Tambiev (Onkavkaz.com, November 8). 

 

 

Although Karachaevo-Cherkessia rarely makes headlines in Russia in connection to in surgency-related violence, the level of political violence in there public is quite high. On October 16, a deputy in the Karachaevsk city council, Murat Batchaev (a.k.a. “Batchai” in thecriminalworld), assassinated the head of the administration of the village of Uchkulan, Kaplan Tebuev (Kavkazskaya Politika, October 17). In July 2014, the brother of Karachaevo-Cherkessia’s minister of culture, Psabyda Yevgamukov, killed a republican parliamentary deputy, Muhamed Kunizhev. Overall, six deputies of there publican parliament were killed between 2005 and 2014 (Politika09.com, July 16, 2014). Such a murder rate is comparable only to that of Dagestan in the North Caucasus, and is attributed to the constantbattle between clansoverres our cesandin fluence. 

 

 

The influence of clans in Karachaevo-Cherkessia is an important component of the regional politics. One of the republic’s previous leaders, Boris Ebzeyev, reportedly tried to ignore the clansand challenge their influence. That did not end well, as he was ousted in 2011, priorto the end of his first term. Moscow had dispatched Ebzeyev to rule Karachaevo-Cherkessia because he was a scholar of constitutional law and seen as reliable since he had spent most of his life and career in Russia proper. However, soonafter his appointment, Ebzeyev’s inability to deal with real world political issues led to his clash with the regional elites. When Rashid Temrezov replaced Ebzeyev in 2011, he was not particularly known in the republic. Temrezov’s rise was attributed to that fact that he was close to the son-in-law of former Karachaevo-Cherkessian president Mustafa Batdyev. However, after Temrezov came to power, he gradually distanced himself from his patrons and antagonized both the republic’s Karachay and the Circassian (a.k.a. Cherkess) elites (Onkavkaz.com, November 8). 

 

 

Karachaevo-Cherkessia is the second most ethnically diverse republic in the North Caucasus after Dagestan. Turkic-speaking Karachays are the single largest ethnic group in the republic, comprising about 41 percent of the population, while ethnic Russians make up 32 percent and Circassians (Cherkess) comprise 12 percent of the republican population. Abazins, who are related to both the Circassians and the Abkhaz, make up another 8 percent of the population. There is also another Turkic-speaking ethnic group in the republic, the Nogais, who comprise only 3 percent of the total population. This diversity, combined with the absence of stable democraticin stitutions, makes ethnic mobilization in the republic nearly inevitable. Infact, local activists in Karachaevo-Cherkessia understand the nature of the problem quite well. The chairman of the Union of Karachay Youth, Vladimir Bijiev, told the Politika08.ru website: “The peoples that live in Karachaevo-Cherkessia do not like many things in the republic, but there is no point in posing questions to the officials, which is why people then go to their ethnic organizations.” Moreover, some regional scholars regard the ethnic organizations in the republic as actual political parties that signal their preferences to the authorities through various publicactions (Politika09.com, November 10). 

 

 

During the previous spikes in political tensions in Karachaevo-Cherkessia, ethnic groups often fought to attain the dominant position in the republic. Traditionally, the main conflict has been between the Karachays and the Circassians. However, the political conflict in Karachaevo-Cherkessia has become much more complex in recent years. Now, many Karachay activists criticize the republican government eventhough it is under Karachay control. It appears that the prominent Circassian clans—the Derev clan and the Arashukov clan—along with the clan of the previous republican president, Mustafa Badtyev, have United again to try to derail Temrezov’sreappointment in 2016, when his first term as governor runs out (Onkavkaz.com, November 8). Given their previous success in replacing Boris Ebzeyev and the worsening economic situation in the republic, they have high chances for success. 

 

 

Interestingly, Karachaevo-Cherkessia, with its multiple ethnic groups, has features of a quasi-democratic polity, despite Moscow’s restrictions on directelections of the governor. In 2013, RashidTemrezov supported the idea of appointing the republic’s governor rather than direct elections (RIA Novosti, April 9, 2013), but it appears that the republic’s population—or, at least, its in fluential clans—may oust him from the Office even in the absence of elections.

 

 

*Rashid Temrezov, governor of Karachaevo-Cherkessia