Karakter boyutu :
Kadim Halkların Büyük Kültürü Kanıtlandı
03 Nisan 2019 Çarşamba Saat 18:17
Adıge Mak, 2 Nisan 2019
Genetik üzerine yapılan ayrıntılı bilimsel araştırmalar en eski dönemlerden beri Kafkasya’da yaşayan halkların Bronz Çağı’nda Avrasya ovalarında (шъофхэм) yaşayan halklarla aynı genetik kökten türemiş olduklarını kanıtlamış bulunuyor.
Bilimsel araştırmalara dayanarak, Bakır Çağı ve Bronz Çağında Adıgey ve diğer Kafkasya yörelerinde yaşayan eski ulusların büyük bir kültürleri bulunan eski halklardan türemiş olduklarını söyleyebiliriz.
Genetikçilerin görüşlerine göre, bundan 7000 yıl önce Güney’den gelen insanlar Kafkas Dağlarının sırtlarına ve eteklerine yerleştiler ve o dönemden MÖ II. bin yılın ikinci yarısına değin tek bir ulus temeline dayalı olarak varlıklarını sürdürdüler.
Kuzey Kafkasya’da yaşamış ve farklı arkeolojik kültürlere - Maykop, dolmen ve daha başka kültürlere bağlı olanlar, değişik dönemler içinde ayrışmaya başladılar. Arkeologların ve genetikçilerin belirlemelerine göre, Bronz Çağında, Kafkasya’daki kültürel farklılıklar genetik beraberliği ayrıştırmaya, farklılaştırmaya başladı.
Batı Avrupa’da yaşayanlar Kafkasya’ya göç ettiler, İsp evlerini (dolmenleri) bu yeni gelenlerin inşa etmiş oldukları biçimindeki arkeolojik görüşler genetik analiz sonuçları ile doğrulanamıyor. Tek bir genetik köke sahip olan bir yörede farklı kültürlere rastlanması durumunu açıklamamız gerekiyor, bunu Rusya Akademisi Maddi Kültür Tarihi Enstitüsü’nün (РАН) Orta Asya ve Kafkasya bölümü uzmanlarından, Rusya’da bu proje üzerinde çalışanlardan Viktor Trifonov belirtiyor.
Rusya Akademisi Maddi Kültür Tarihi Enstitüsü basın servisinden açıklandığına göre, Kafkasya’da en eski zamanlardan beri yaşayan ve hala yaşamakta olan ulusların kültürünü ve genetik tarihini öğrenme konusunda bu buluş önemli bir ilk adım olacak.
Eskiden Kafkasya’da yaşamış olan insanlara ilişkin genetik araştırmalar, Rusya Akademisi Maddi Kültür Tarihi Bölümü’nde ilk çalışmalar St. Petersburglu doğa bilimci Max Planck ve Almanya Arkeolojik Enstitüsü Avrasya Bölümü çalışanları tarafından yapıldı.
Nature Communications’da (Doğa iletişimi) yayımlanan araştırmalarda Kuzey Kafkasya’nın ovalarında ve dağlık yörelerinde – şimdiki Krasnodar ve Stavropol krayları ile Adıge Cumhuriyeti, Kabardey-Balkar, Kuzey Osetya ve Dağıstan yörelerinde yaşamış olan 45 kişinin geçmiş soyağacı araştırmaları yapıldı. 6500 – 3500 yıl önce Kuzey Kafkasya’da yaşamış olan bu insanların kemiklerinin aydınlattığına göre, dağlık alanlarda hareket, geçiş zorlukları bulunmasına karşın, o insanların tek bir ulus kökü, temeli vardı, köken yönünden çeşitlilik, birbirinden uzaklaşmalar Kafkasya’nın kuzeyindeki ovalarda görülüyor.
Genetikçilerin bazı özet görüşlerinde hala ortak bir temel görüş yok, zorluklarla karşılaşılıyor. Ön Kafkasya’nın (Предкавказье) kuzeybatısındaki ovalarda yaşamış bir kişide Sibirya, Kuzeydoğu Asya ve Kuzey Amerika’da yaşayan insanlara özgü özelliklere rastlanmış bulunuyor.
Rusya Akademisi Maddi Kültür Tarihi Enstitüsü basın servisi
Kaynak: http://www.adygvoice.ru/wp/%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8D%D1%88%D1%85%D0%BE-%D0%B7%D1%8D%D1%80%D1%8Fi%D0%B0%D0%B3%D1%8A%D1%8D%D1%80-%D0%BA%D1%8A%D0%B0%D1%83%D1%88%D1%8B%D1%85%D1%8C%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%B3/?fbclid=IwAR1HJBuH9vAV1YVI_YjDV5hphxCihGdYiu9fLbe6Fh_GhO6Am_G-8fs80Yo
Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız
Cherkessia.net, 3 Nisan 2019
***
Культурэшхо зэряIагъэр къаушыхьатыгъ
ИжъыкIэ къыщегъэжьагъэу Кавказым щыпсэугъэ лъэпкъхэр къызытекIыгъэхэм афэгъэхьыгъэ генетическэ ушэтын игъэкIотыгъэхэр шIэныгъэлэжьхэм зашIыхэм нафэ къэхъугъ джэрзым илъэхъан Евразием ишъофхэм, КъохьэпIэ Азием ащыпсэугъэхэмрэ ахэмрэ зы лъапсэ зэряIэр.
ШIэныгъэлэжьхэм яушэтынхэр IэубытыпIэ къызыфэтшIызэ къэтIон тлъэкIыщт Адыгеимрэ Кавказым инэмыкI шъолъырхэмрэ арысхэр энеолитымрэ джэрзымрэ ялъэхъан псэугъэ ижъырэ лъэпкъхэу культурэшхо зиIагъэхэм къызэратекIыгъэхэр.
Генетикхэм зэралъытэрэмкIэ, илъэс 7000-кIэ узэкIэIэбэжьмэ КъыблэмкIэ къикIыгъэхэр Кавказ къушъхьэтхым итемыр чапэхэм къатетIысхьэгъагъэх ыкIи джащ къыщегъэжьагъэу тиэрэ ыпэкIэ ямини II-рэ илъэсхэм яятIонэрэ кIэлъэныкъо нэс зы лъэпкъ лъапси яIагъ.
— Темыр Кавказым щыпсэугъэ лъэпкъхэу археологическэ культурэ зэфэмыдэхэр – мыекъопэ, дольмен, нэмыкI культурэхэр зиIагъэхэр ыкIи лъэхъэнэ зэфэшъхьафхэр зыпэкIэкIыгъэхэр зэдыряе генетическэ нэшанэхэм зэтыраутэу къычIэкIыгъ. Археологхэмрэ генетикхэмрэ зэрагъэунэфыгъэмкIэ, джэрзым илъэхъан Кавказым культурнэ зэфэмыдэныгъэр генетическэм щышъхьадэкIыщтыгъ. КъохьэпIэ Европэм исыгъэхэр Кавказым къэкощыгъэхэу ыкIи исп унэхэр ахэм агъэпсыгъэхэу археологхэр зэренэгуехэрэр генетическэ анализхэм якIэуххэм къагъэшъыпкъэжьырэп.
Зы лъэпкъ лъапсэ зыщызэдыряIэ шъолъырым культурэ зэфэшъхьафхэр илъ зэрэхъугъэр къыдгурыIоным джыри тынэсын фае, — хигъэунэфыкIыгъ шIэныгъэхэмкIэ Урысые Академием материальнэ культурэм итарихъкIэ иинститут (РАН-м и ИИМК) Гупчэ Азиемрэ КавказымрэкIэ икъутамэ иIофышIэу, УрысыемкIэ проектым хэлажьэхэрэм ащыщэу Виктор Трифоновым.
РАН-м и ИИМК ипресс-къулыкъу къызэритыгъэмкIэ, Кавказым ижъ-ижъыжькIэ исыгъэ ыкIи джыдэдэм щыпсэурэ лъэпкъхэм культурэмкIэ ыкIи генетикэмкIэ ятарихъ изэгъэшIэнкIэ а ушэтыныр лъэбэкъушIу хъущт.
Кавказым ижъыкIэ щыпсэугъэхэм афэгъэхьыгъэ генетическэ ушэтынхэр апэрэу зэхэзыщэгъагъэхэр РАН-м и ИИМК иIофышIитIоу Санкт-Петербург щыщыгъэхэр, естествознаниемкIэ институтэу Макс Планкэ ыцIэкIэ щытым, Нэмыц археологическэ институтым и Евразийскэ къутамэ яIофышIэхэр ары.
Nature Communications къыхиутыгъэ ушэтынхэм лъапсэ афэхъугъэр Темыр Кавказым ишъолъырхэм, икъушъхьэлъэ чIыпIэхэм – джыдэдэм Краснодар, Ставрополь краим, Адыгэ Республикэм, Къэбэртэе-Бэлъкъарым, Темыр Осетием, Дагъыстан зэлъаубытырэ чIыпIэхэм ащыпсэугъэхэм ащыщ нэбгырэ 45-р къызыхэкIыгъэм изэгъэшIэн тегъэпсыхьэгъэ Iофтхьабзэу зэрахьагъэхэр ары. Илъэс 6500 – 3500-рэ фэдизкIэ узэкIэIэбэжьмэ, Кавказым щыпсэугъэ цIыф зэфэшъхьафхэм яхьэдэ къупшъхьэхэм нафэ къызэрашIыгъэмкIэ, къушъхьэлъэ чIыпIэхэм уащызекIонкIэ къинэу щытыгъэми, зы лъэпкъ лъапсэ ахэм яIагъ, лъапсэхэмкIэ лъэпкъхэр зэрэзэпэчыжьэхэр къызыщылъагъорэр Кавказым итемыр лъэныкъокIэ гъэзэгъэ шъофхэр ары.
Генетикхэм язэфэхьысыжь заулэмэ джыдэдэм лъапсэ къафэгъотыгъуай. Предкавказьем итемыр-къокIыпIэкIэ щыIэгъэ шъофым щыпсэущтыгъэ цIыф горэм палеолитым илъэхъан Сыбыр, Темыр-КъокIыпIэ Азием, Темыр Америкэм арысыгъэхэм янэшанэхэм ащыщхэр халъэгъуагъэх.
РАН-м и ИИМК ипресс-къулыкъу
Bu haber toplam 4781 defa okundu.
Bu habere yorum eklenmemiştir. İlk yorumu siz ekleyin.